TB (Tuberculosis) waa cudur infekshan ah oo ku dhaca sambabada, laakiin wuxuu saameyn karaa qaybaha kale ee jirka. Waxaa sababa bakteeriyada loo yaqaan Mycobacterium tuberculosis. TB waxaa lagu kala qaadi karaa qofka bukaanka ah oo uu hawada ku faafinayo marka uu qufaco, hindhiso, ama hadlo.
Sababaha TB
- Infekshanka Bakteeriyada: TB waxaa sababa bakteeriyada Mycobacterium tuberculosis oo ku dhuunta sambabada iyo xubnaha kale ee jirka.
- Helitaanka Qof Buka ah: Qofka cudurka qaba oo aan qaadan dawada ama aan si fiican u daaweyn cudurka ayaa u fududeyn kara inuu dadka kale ku faafiyo.
- Dhibaatooyinka Nidaamka Caafimaadka: Dadka haysta cudurada nidaamka difaaca jirka (sida HIV) waxay halis ugu jiraan in ay qabtaan TB, sababtoo ah nidaamkooda difaaca jirka ayaa liita.
- Meelaha Xun ee Nolosha: Ku noolashada meelaha ay ku badan yihiin dadka, sida xabsiyada ama barakacayaasha, waxay kordhisaa halista infekshanka.
Calaamadaha TB
- Qufac Dheer: Qufac aan dhammaan ama in ka badan laba toddobaad, kaas oo badanaa ku jira xanuun la socda.
- Dhiig ku jira Qufaca: Haddii cudurku uu ku soo boodo sambabada, dhiig ayaa laga yaabaa inuu ka soo baxo.
- Xanuun naasaha ama Xumbada: Xanuun ama raaxo-darrida xudunta ama naasaha.
- Daal iyo Fadhiidnimo: Dareemid daal badan ama liidata awoodda jidhka.
- Qandho iyo Cuno La’aan: Qandho oo jooga ama in muddo ah iyo waxyar oo cunto ah.
- Lugaha oo Khariban: Cudurka ayaa sidoo kale saameyn kara qaybaha kale sida kelyaha ama lafaha, taas oo keeni karta calaamado kale.
Sida Loo Garto TB
- Shaqooyinka Baadhista: Si loo ogaado cudurka TB, waxaa lagu sameeyaa tijaabooyinka kala duwan sida:
- X-ray ee la iska qaado sambabada.
- Tijaabooyinka Mucus-ka: Tijaabada ka qabashada qufaca ama xamuulka sambabada si loo ogaado bakteeriyada.
- Tijaabooyinka Dhiigga: Baaritaan dhiig ah si loo xaqiijiyo cudurka.
- Tijaabada Firdhiinka Qofka Bukaanka ah (TB skin test): Tijaabo loogu talagalay in la ogaado haddii qofku uusan horey u qabin cudurka.
Daaweynta TB
Daaweynta TB waa mid ku lug leh isticmaalka dawooyinka antituberculous, kuwaas oo badanaa lagu qaato muddo dheer. Tallaabooyinka daaweynta waxaa ka mid ah:
-
Dawooyinka TB: Qofka bukaanka ah waxaa loo baahan yahay inuu qaato dawooyinka TB ee loo yaqaan first-line drugs sida:
- Isoniazid
- Rifampicin
- Pyrazinamide
- Ethambutol
-
Daaweyn Dheer: Daaweynta TB waa in la qaataa ugu yaraan 6 ilaa 9 bilood, iyadoo loo eegayo xaaladda qofka.
-
Kontoroolka iyo Raajada: Waxaa muhiim ah in bukaanku raaco qorshaha daaweynta oo joogto ah, xitaa haddii uu dareemo inuu caafimaad qabo, si looga hortago bakteeriyada in ay noqoto mid adkaysi u leh daawooyinka.
-
Dawooyinka adkaysiga: Haddii TB-ga uu noqdo mid ka adkaysi badan dawooyinka, waxaa loo baahan yahay dawada nooca second-line drugs, kuwaas oo adag in la qaato, laakiin waxay u baahan yihiin daaweyn dheer oo qaalisan.
Xusuusin: Si loo hortago TB, waxaa muhiim ah in qofka cudurka qaba uu xidho mas'uuliyad iyo inuu raaco talooyinka dhakhtarka. Sidoo kale, waa in la ilaaliyaa nadaafadda, iyo in la hubiyo dadka xiriirka la leh inay raacaan talaabooyinka ka hortagga.
Waa muhiim in haddii aad leedahay calaamadaha TB, isla markaaba aad la xiriirto xirfadlaha caafimaadka.
Caasimada Media
0 Comments